Bayraklı Camii (Hüseyin Kethüda Camii), Belgrad, Sırbistan
Belgrad’da atalarımızdan bugüne kalan bir birinden güzel eserler var. Bizde bu eserlerden birini daha tanıtacağız. Bayraklı Camii eski Belgrad sınırları içerisinde, kaleye yakın bir noktada inşa edilmiş. Kanuni Sultan Süleyman zamanında yapılmış bu camii. Osmanlı’nın buraya gelmesi ile kültürümüz, dilimiz ve dinimiz de bölgede yayılmaya başlamış ve buradaki müslümanlar da rahat rahat ibadetlerini yapsınlar diye bölgeye ve Belgrad’a birden çok cami inşa edilmiş. İşte o camilerden biri olan Bayraklı Camii. Baktığımız zaman, Belgrad’da bugün hala ibadete açık olan tek camidir Belgrad Bayraklı Camii. Bayraklı Camii denilmesinin nedeni de üzerinde İslamiyet’i simgeleyen bayraktan geliyor. Caminin yapıldığı o yıllarda, her yerden görülebilmesi için ezan vakitleri minarelere bayraklar asılırmış.
Osmanlılar zamanında Belgrad’da 200’den fazla camii bulunuyordu. Osmanlıların bu toprakları Avusturya-Macaristan Krallığına teslim etmeleri ile birçok cami kiliseye dönüştürüldü. Bugün hala ibadet yapılabilen cami, ilgi görmesi sebebi ile bizleri çok sevindiriyor. Özellikle cuma namazlarında cemaatin dışarılara kadar taştığını görebilirsiniz.
Bayraklı Camii (Sırpça: Bajrakli đamija), 1575 yılında inşa edilmiş. Kim tarafından ve tam olarak hangi tarihte yapıldığı tam olarak bilinmemekle beraber, araştırmacıların ortak görüşü 1575 yılıdır. 1953 ve 1963 yılları arasında yapılan tamirat esnasında minarenin kapısının üstünde tahrip olmuş bir kitabe bulunmuştur. İkinci rakamı okunamadığından kitabedeki bu tarihin 1522 yada 1580 olabileceği ihtimali üzerinde de durulmuştur. Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde de adı geçmeyen Bayraklı Camii o dönemde başka bir ad ile tanınması ihtimal dahilindedir. 1789 yılında çizilen bir şehir planında caminin yanındaki bir sokağa bu ad verilmiştir.
Camii kare şeklinde inşa edilen caminin kubbesi 10 metrekaredir ve altıgen bir zemine oturuyor. Tamamı kesme taşlardan inşa edilen camii tuğladan inşa edilen sade bir minareye sahiptir.
Pasarofça Antlaşması ile Belgrad’ın Avusturya verilmesinden sonra camii yirmi iki yıl boyunca kilise olarak kullanıldı. Osmanlı Camii’lerinin çoğu da zaten bu 22 yıllık dönemde yıkılmışlardır. Osmanlılar, Belgrad’ı geri aldıktan sonra ise camii tamirat gördü ve yeniden ibadete açıldı. Daha sonra Osmanlı ve Avusturya arasında çıkan savaşlarda da camii büyük hasarlar gördü. Osmanlılar Belgrad’ı 1867 yılında tekrar kaybetti. Bu tarihten sonra Sırbistan Hükümeti, 1868 yılında Bayraklı Camii’yi Müslüman cemaatine tahsis etti. 1893 ve 1894 tarihleri arasında camii II. Abdülhamit döneminde tamir ettirildi.
22 yıl Katolik Kilisesi olarak kullanılan Bayraklı Camii 1941 – 1944 yılları arasında Almanların hava saldırıları sırasında büyük zarar görmüştür. Birçok defa zarar gören cami defalarca tamir edilmiştir. Bu nedenle orjinal olan karakteristik mimari özellikleri de kısmen hasara uğramıştır. Belgrad’da ibadete açık ve ayakta kalan tek camii olmasından ötürü çok değerlidir. Sırbistan genelinde 20 mescit olduğu söyleniyor. Bunların çoğu banliyölerde ve apartman dairelerinde hizmet vermekte.
Belgrad şehrini geri alan Osmanlı Komutanı Ali Paşa’nın yaveri olan Hüseyin Bey’in adı verilmiş ve bundan dolayı bu dönem Hüseyin Kethüda Camii olarak anılmış.
Camii, 2004 yılında Kosova’da çıkan olaylardan dolayı yakıldı ancak kısa bir süre sonra yeniden tamir edildi. Bu olaylardan sonra caminin kapısına bir polis noktası inşa edilmiş. Camii şimdi 24 saat boyunca polis koruması altında.
Lübnan’ın Trablus şehrinden olan bir imamı var caminin. Bütün gününü camide geçiren imam gelen turistlere de sıkça rehberlik eder. Camii’de daha iyi fotoğraf çekebilmeniz için namaz saatlerinden sonra gelmenizi tavsiye ederiz. Her camide olduğu gibi müezzin namaz saatlerinde gelip ezan okumaya başlıyor.
Cuma namazları dışında hafta içi namazı saatlerinde pek kimse olmayabiliyor. Bu sebepten dolayı müezzin ve imamı kendi kendilerine namaz kılarken görebilirsiniz. Belgrad’daki tek camii olduğundan, nüfusunun %3.1 müslüman olan Sırp halkı dışında Türk, Tunuslu, Mısırlı ve diğer ülke vatandaşları bu Bayraklı Camii’de ibaret ediyor.
Caminin karşısındaki bir dükkandan Sırpça’ya çevirilmiş Kuran bulabilirsiniz. İslam ile ilgili kitaplar da var. Ayrıca bu dükkanda tespih ve ufak tefek hediyelik eşyada bulmak mümkün.