Belgrad Nikola Tesla Müzesi

Nikola Tesla Müzesi ve İcatları Hakkında Kısa Bilgiler

Edison’un adını herhalde herkes duymuştur ama Nikola Tesla o kadar duyulmamış olabilir. Nikola Tesla Müzesi Belgrad’ın merkezine yakın olan Krunska Caddesi üzerindedir ve mutlaka görmeniz gereken bir yer diye düşünüyorum. Bu müzeyi ziyaret etmeniz için aşağıda 3 sebep yazacağım, kararı yine de siz veriniz.

1. Yaşadığı dönemde hakkı verilmemiş olan bu bilim adamını, neler yaptığını ve icatlarını demolar ile görme şansını bulacağınız nefis bir müze.
2. Aslında Tesla’nın bugünkü hayatımıza ne kadar çok etkisi olduğunu farketmeniz için güzel bir neden. Öyle ki, bugün günlük hayatımızda kullandığımız kablosuz cihazlar, cep telefonları, radarlar, radyo, uzaktan kumanda dahil olmak üzere elektrikli motor kullanan bir çok cihazın aslında gerçek mucidi ve çalışma şekillerini tasarlayan bilim adamı.
3. Nikola Tesla, aynı zamanda tarihte hakkı belki en az verilmiş bilim adamı olarak düşünebiliriz. Belgrad’a geldiğinizde, Krunska Caddesinde olan bu müzeyi ziyaret etmeyi ihmal etmeyiniz. Çünkü hayatı hakkında bir çok bilgi edinebilirsiniz, hakkının ne kadar yendiği bir bilim adamı olduğunu görebilirsiniz ve yaptığı bazı icatlarının zamanının ne kadar ilerisinde olduğunu küçük demolar ile çok eğlenceli bir şekilde görme şansınız var.

Şimdi sizden Sırbistan denince aklınıza gelen ilk isimleri düşünmenizi isteyeceğim. Ünlü tenisçi Novak Djokovic diyenler olacaktır muhakkak. Veya Ana Ivanović’i söyleyenler. Eskilerden Monica Seles’in Sırp asıllı olduğunu bilenler çıkabilir. Basketbol severler NBA’nin eski efsanelerinden Vlade Divac’ı hatırlayacak. Sinema severlerde Emir Kusturica’yı hatırlayacaklar. Ama tüm dünyanın bildiği veya bilmesi gereken Sırp kimdir diye sorarsanız, kuşkusuz ki bu kişi fizikçi ve mucit Nikola Tesla olacaktır.

Herkesin zevki farklıdır. Merakı, ilgisi, sevgisi bambaşka şeyleridir. Beni en çok Belgrad’da heyecanlandıran yer neresidir diye sorarsanız, burası derim. Burası bir müze, hemde küçücük bir müze, ama Nikola Tesla müzesi. Buluşlarıyla, icatlarıyla insanoğluna çağ atlatan ve hepimizin çok şey borçlu olduğu Nikola Tesla günümüzde kullandığımız teknolojik aletin mucidi. Ama ne yazık ki, çok azımız onun adını bilir çünkü adı tarih kitaplarında nadiren geçiyor. Çok azımız onun bilim dünyasında uğradığı haksızlıklara, icatlarının, çalışmalarının nasıl çalındığına dair birşeyler okumuştur.

Sırp asıllı bilim adamı Nikola Tesla’nın hayatına dair ilginç detayları öğrenebileceğiniz bu müze, bence Belgrad’a gelen herkesin ziyaret etmeden dönmemesi gereken bir yer.

1856 yılında bugünkü Hırvatistan toprakları içinde yer alan Smilja köyünde doğan Tesla, üniversitede elektrik mühendisliği okuduktan sonra 28 yaşında Amerika’ya göç eder. Thomas Edison’nun şirketinde çalışmaya başlar. Kısa süre sonra ilginç buluşlar yapmaya ve ardı ardına patentler almaya başlar. Ama nedense bunlardan hep başkaları çıkar sağlar.

Ders kitaplarında hala öylemidir bilmiyorum ama bize eskiden öğretilen şuydu:  Radyonun mucidi Guglielmo Marconi’dir. Halbuki bildiğiniz Tesla’dan çalmış icadı. 1943 yılında Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi Tesla’nın patentinin daha önce olduğunu kabul etmiş ve onun hakkını teslim etmiş aslında. Ama yine de bir şekilde öyle geçmiş tarihe Marconi, radyonun mucitidir diye. Halbuki, Marconi’nin radyosu sadece sinyal iletirken, Tesla ses iletimini yıllar önce gerçekleştirmiş. Tesla, hiç bir zaman kendine dair bir çıkar peşinde, gurur peşinde olmamış. Sadece kendini insanoğlunun hayatını kolaylaştıracak buluşları icat etmeye adamış. Hayatını bilime adamış bir insan. Neon ışıkları, floresan lamba, otomobillerdeki ateşleme sistemleri, mikro dalga fırın, radar sisteminin temel prensipleri ve uzaktan kumanda. Bunların hepsini Nikola Tesla’ya borçluyuz. 1896 yılında Niagara Şelalesi üzerinde dünyanın ilk hidroelektrik santralini kurmuş.

Nikola Tesla insanoğluna armağan etmek üzere en büyük hayali olan kablosuz enerji transferi üzerine deneyler yapmış. Kilometrelerce ötedeki ampülleri kablosuz olarak yakmayı başarmış. Belgrad’daki Nikola Tesla Müzesi’de bu ilginç deneyimi yaşama fırsatı sunuyor.

Müze rehberi, günümüzde size çok ilginç gelmiyor olsa da kullandığımız bütün uzaktan kumandalı cihazları Nikola Tesla’ya borçluyuz diyor. Onun bu başarılarının örtbas edilmesinin, hatta başkalarına mal edilmesinin arkasındaki temel isim ise ne yazık ki yine çok önemli bir başka bilim insanı. Tesla’nın hayatının bu kadar trajik geçmesinin arkasındaki en önemli şahsiyat ampülü icat eden Edison. Tesla, Amerika’ya gittikten sonra bir süre Edison’nun yanında çalışıyor. Ama kısa bir süre sonra yolları ayrılıyor. O da doğru akım ve alternatif akım yüzünden. Tesla diyor ki, alternatif akımla elektriği daha uzağa, daha ucuza iletebiliriz. Ama o güne kadar doğru akım bütün evlere girmiş ve Edison bundan büyük bir maddi refah sağlamış ve bu sistemi değiştirmek istemiyor. Bunun sonucunda Tesla’ya düşman kesiliyor. Tesla da Edison yüzünden bir çok zorluk çekiyor. Radarın buluşu bile bu yüzden 25 yıl gecikiyor. Amerikan Devleti, Alman denizaltılarını bulmak için Edison’dan yardım istiyor. O sırada, yanında Tesla’da çalışıyor ve fikir olarak diyor ki enerji dalgalarını kullanabiliriz. Edison bu fikre karşı çıkıyor. Tesla 25 yıl sonra aynı bu sistemle radarı keşfediyor.

Edison ve Tesla arasındaki çekişme müzenin hatıra defterine de yansımış. Özellikle duygusal ve mazluma karşı yüreği hassas olan Türk ziyaretçilerin yorumlarını görmeniz lazım.

“Sevgili Tesla, sen ve senin gibi dahiler sayesinde bugün rahat yaşıyoruz. Herşey için teşekkürler. Tesla, adamsın.” “Sevgili Tesla, zalimin zulmü ona kar kalmaz merak etme. Hem biz seni daha çok seviyoruz. Uzaktan kumanda ve Wi-Fi için ayrıca teşekkür ediyorum.”

“Eğer nefretiniz elektriğe dönüştürülebilseydi bütün dünya aydınlanırdı.” demiş Nikola Tesla. 86 yaşında bir otel odasında yapa yalnız ölmüş. Ölümünün ardından da FBI, notlarına ve çalışmalarına el koymuş. Nikola Tesla’nın 700’e yakın patenti varmış. Bir sürü çığır açan buluşa imza atmış ve yaşarken bir tane bile ödül almamış. Dünyayı bambaşka algılayan bir bilim insanı, bir deha. Hayatını mutlaka okuyun, araştırın.

Nikola Tesla Kimdir?

Nikola Tesla dünyanın gelmiş-geçmiş en önemli bilim adamı ve mucitlerinden biri olarak bilinir. O en iyi 19. ve 20. yüzyılın başındaki elektrik ve manyetizma alanındaki birçok buluşuları ile bilinir. Bu alanlarda 700 tane patente sahip bir dahidir.

Bilim dünyasına ve teknolojik buluşlara en büyük katkısı manyetik alan olan icatı oldu. Ayrıca, alternatif akımların kullanımına dayalı, elektrik enerjisi ile çalışan (motorlar, jeneratörler) komple bir sistem de icat etti. Tesla, bugün Tesla Bobini (Tesla Coil) olarak bilinen yüksek frekanslı alternatif akım ve yüksek gerilim üreten çekirdeksiz transformatör jeneratörlerini de inşa etti.

Bugün hayatımıza en çok etkisi olan ve Tesla’nın en önemli buluşlarını tespit edecek olursak, üç fazlı elektrik sistemlerinin ve elektriğin üretimi olacaktır diye düşünüyorum.

Nikola Tesla Mirası

Nikola Tesla Müzesi, Nikola Tesla’nın kişisel mirasını ve icatlarını koruyan önemli bir bilim ve kültür kurumudur. 1952 yılında kurulan bu önemli müze, insanların hayatını kolaylaştıran bir çok keşif ve buluşları ile ünlü olan bu dahi ve mucit Nikola Tesla’ya adanmıştır. Nikola Tesla Müzesi, Belgrad’ın Vračar mahallesinde bulunur. Eski bir villada olan bu muze ünlü bir Sırp mimar Dragiša Brašovan tarafından 1929 yılında dizayn edilmiştir.

Müze çok değerli birkaç koleksiyona da ev sahipliği yapıyor. Bunlar:

1. Tesla’nın arşivi, onun hayatı ve uzun yıllar süren çalışmaları. Bu arşiv yaklaşık 160.000 belge içeriyor. Kişisel belgelerin yanında hukuki ve mali işler, şirketler ve bireyler ile yaptığı yazışmalar, bilimsel çalışmaları ve patent belgeleri, tasarımlar, planlar, çizimler, fotoğraf malzemesi gibi orijinal belgeler bu koleksiyonda muhafaza ediliyor. UNESCO, Nikola Tesla’nın insanlığa yaptığı evrensel katkılarının önemini takdir etmek için Tesla’nın arşivini ”Memory of the World” listesine dahil etmiştir.
2. Tesla’nın kişisel kütüphanesini oluşturan kitapları, dergiler, gazeteler ve gazete kupürlerinden oluşuyor.
3. Kişisel sanat koleksiyonu.

Müze bilim, icat, patent ve temiz enerji konularında araştırmacılara bol bilgi sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Müzesi’nin özel bir rolü daha var, o da Tesla’nın bilim dünyasına olan katkılarının daha iyi tanınmasını sağlamak, araştırmalarını desteklemek ve teşvik etmektir.

Müzesi’nin üçüncü odasında, mermer kaide üzerindeki altın kaplama alanında Tesla’nın küllerini muhafaza eden bir semaver duruyor. Ölümünden sonra Tesla’nın naaşı yakıldı ve külleri 1957 yılında Belgrad’a getirildi.

Nikola Tesla Müzesi Nerede?

Müze Adresi: Krunska 51, 11000 Belgrad, Sırbistan
Ziyaret Günleri: Salı – Pazar (Pazartesi günleri kapalı)
Ziyaret Saatleri: 10:00 – 18:00 arası açık.
Resmi web sayfası: www.tesla-museum.org
Giriş ücreti: 500 Dinar (13 TL), 0-7 Yaş ücretsiz.
Ulaşım: 2, 10, 12 ve 14 numaralı Tramvaylar ve 24, 26 ve 27 numaralı belediye otobüsleri ile müzeye gidebilirsiniz.